Ιστορικό

Η ιστορία των Σχολών Τουριστικών Επαγγελμάτων του Υπουργείου Τουρισμού ταυτίζεται με την ιστορία του ελληνικού τουρισμού.

Οι Σχολές Τουριστικών Επαγγελμάτων ιδρύθηκαν το 1937 υπό την αιγίδα του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.), με πρώτη έδρα στην Αθήνα και ήταν οι πρώτες Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης που  εφάρμοσαν το Ευρωπαϊκό και Ελβετικό μοντέλο τουριστικών σπουδών. Το 1956 ιδρύθηκε η Ανώτερη Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων Ρόδου (ΑΣΤΕΡ) και παράλληλα εξαπλώθηκαν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος, με την επωνυμία Σχολές Τουριστικών Επαγγελμάτων (Σ.Τ.Ε.), ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), μέσα σε πρότυπες κρατικές ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις. 

Κατά την μακρόχρονη πορεία λειτουργίας τους, παρείχαν αρχικά σε βασικό επίπεδο, στη συνέχεια σε δευτεροβάθμιο, μεταδευτοβάθμιο και τριτόβαθμιο επίπεδο σπουδές στα κλασικά τουριστικά επαγγέλματα, με πρότυπο τρόπο. Τα προγράμματα σπουδών των Σχολών, αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία ανάλογων δημόσιων και ιδιωτικών εκπαιδευτικών δομών. Οι απόφοιτοί τους έχουν στελεχώσει την Ελληνική και Διεθνή Τουριστική βιομηχανία με εκατοντάδες χιλιάδες στελέχη. 

Για την Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων (Σ.Τ.Ε.) Θεσσαλονίκης, το σημερινό Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), η ιστορία ξεκίνησε στις 2 Οκτωβρίου του 1956 όπου στην εφημερίδα της κυβερνήσεως με αρ. φύλλου 219 αναφέρεται η ίδρυση της Σχολής Τουριστικών Επαγγελμάτων, αρχικά ως παράρτημα της Σ.Τ.Ε. Αθηνών που λειτουργούσε ήδη από το 1937 (Ν. 567/1937 και 1429/1938). Στον κανονισμό που δημοσιεύθηκε αναφέρεται ως «ΣΧΟΛΗ» και  λίγο αργότερα μετονομάσθηκε  “Επαγγελματική Σχολή” εποπτευόμενη από το Υπουργείο Προεδρίας της Κυβέρνησης, λειτουργώντας αυτόνομα ως Ν.Π.Δ.Δ. 

Η Σχολή αρχικά φιλοξενήθηκε σε αίθουσες στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, απέναντι από τον Ερυθρό Σταυρό στην παραλιακή οδό, για το ακαδημαϊκό έτος 1956, με ένα τμήμα επιμόρφωσης. Παρέμεινε σε κτίριο στο λιμάνι έως το 1959 και στη συνέχεια μετακόμισε στη βίλα “Ζάννα” στην οδό Θεμιστοκλή Σοφούλη όπου λειτούργησε έως το 1972. 

Η πρώτη επίσημη εισαγωγή μαθητών στη Σ.Τ.Ε. Θεσσαλονίκης έγινε κατόπιν προκηρύξης το 1958 και δικαίωμα αίτησης είχαν οι απόφοιτοι δημοτικού και εξατάξιου γυμνασίου, με γραπτές εξετάσεις στην έκθεση ιδεών, τη γεωγραφία της Ελλάδος και την πρακτική αριθμητική. 

Αρχικά λειτούργησαν τρία τμήματα: ξενοδοχειακό,  μαγειρικό, εστιατορικό. 

Εξ αρχής, οι περισσότεροι σπουδαστές ήταν εσώκλειστοι, ξυπνούσαν υποχρεωτικά στις έξι το πρωί και η μέρα τους ξεκινούσε με υποχρεωτική γυμναστική. Οι κοπέλες αρχικά ήταν λίγες και οι περισσότερες από αυτές, στην πρώτη τους πρακτική άσκηση στα ξενοδοχεία, παντρεύονταν και αποσύρονταν από το τουριστικό επάγγελμα. 

Παράλληλα την περίοδο εκείνη ξεκίνησε μια διακρατική συμφωνία με την Κύπρο η οποία ενίσχυσε τη Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων με μεγάλη προσέλευση Κύπριων φοιτητών, καθότι η Τουριστική ανάπτυξη στην Κύπρο είχε ξεκινήσει, χωρίς να υπάρχει τουριστική εκπαίδευση στο νησί. 

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, ο νεοσύστατος τότε Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) ξεκινά το πρόγραμμα των ξενοδοχείων «Ξενία», στο πλαίσιο της προσπάθειας ανάπτυξης του τουρισμού και τη δημιουργία “πρότυπων ξενοδοχειακών μονάδων” υψηλών προδιαγραφών. Βασικός σκοπός ήταν να αποτελέσουν πρότυπα ξενοδοχειακής λειτουργίας για να δημιουργηθούν οι βάσεις για την προώθηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Μεγάλος  αριθμός σπουδαστών των Σχολών επάνδρωναν υποχρεωτικά τα ξενοδοχεία «Ξενία» στα πλαίσια της πρακτικής τους άσκησης. Έτσι συνδέθηκαν οι σχολές, οι μαθητές και οι απόφοιτοι με τα πρότυπα υψηλών προδιαγραφών λειτουργίας των «ΞΕΝΙΑ», προκειμένου να ισχυροποιήσουν την αξία τους. 

Ακολούθησαν χρόνια λαμπρά σε σύγχρονες για την εποχή εγκαταστάσεις και σπουδαίο εκπαιδευτικό έργο που κέρδισαν διεθνή αναγνώριση και αποτέλεσαν πρότυπο. 

Από το 1972 έως το 1984 η Σχολή της Θεσσαλονίκης λειτούργησε εντός του ξενοδοχείου SUN BEACH στην Αγία Τριάδα. Καθ’ όλη εκείνη την περίοδο δημιουργήθηκαν διακρατικές συνεργασίες μεταξύ οργανισμών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων και κυρίως με σχολές στην Ελβετία. Ως αποτέλεσμα πραγματοποιούνταν διασχολικές ανταλλαγές καθηγητών κυρίως με διάσημες σχολές της Ελβετίας και από το 1974 και μετά οι αριστούχοι μαθητές πήγαιναν για μετεκπαίδευση τόσο στην Ελβετία όσο και στη Γαλλία, στη σχολή της Λυόν ως πρακτικά ασκούμενοι σε ξενοδοχεία.

Από το 1973 αναζητήθηκε από το κράτος κατάλληλος χώρος για τις ανάγκες της σχολής. Στην Περαία Θεσσαλονίκης βρέθηκε το οικόπεδο που βρίσκονται οι σημερινές εγκαταστάσεις, παραχωρήθηκε στον Ε.Ο.Τ. και τελικά το 1978 ξεκίνησαν οι εργασίες ανέργεσης του ξενοδοχείου «ΞΕΝΙΑ-ΗΛΙΟΣ» αποκλειστικά για τις «ανάγκες» της Σ.Τ.Ε. Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τα πρότυπα των ξενοδοχείων «ΞΕΝΙΑ». Το καλοκαίρι λειτουργούσε ως ξενοδοχείο Β’ κατηγορίας (3*), δυναμικότητας 77 δωματίων και τον υπόλοιπο χρόνο ως πρότυπο εκπαιδευτήριο. Η εκπαίδευση ήταν διετής και αφορούσε αρχικά αποφοίτους δημοτικού και εξατάξιου γυμνασίου και στην συνέχεια αποφοίτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ακολουθώντας πάντα τις μεταρρυθμίσεις του Υπουργείου Παιδείας. 

Από το 1982 και μετά τα μαγειρικά τμήματα γίνονται μεικτά και έτσι την ακαδημαϊκή χρονιά 1982-84 εισήχθη η πρώτη γυναίκα στο τμήμα μαγειρικής με αρ. πρ. 2703. 

Κορυφαίες εκδηλώσεις υλοποιούνταν από τη σχολή όπως η επιλογή των ανθρώπων του εκπαιδευτηρίου προκειμένου να εκπροσωπήσουν την Ελλάδα σε διεθνείς εκθέσεις και να προβάλουν τις τοπικές γεύσεις. Η σχολή είχε μεγάλο κύρος και είχε καταφέρει να αποκτήσει διεθνή φήμη εκείνη την εποχή. Όλα αυτά αποτέλεσαν τη βάση για να βγουν από τη σχολή σύγχρονα στελέχη ικανοί επαγγελματίες που στελέχωσαν τις επιχείρησες και αποτέλεσαν το ανθρώπινο δυναμικό των ξενοδοχείων σε υψηλές και ανώτερες βαθμίδες διοίκησης. 

Η Σχολή μας έχει εκατοντάδες συμμετοχές σε διεθνείς διαγωνισμούς, υπήρξαν αμέτρητες διακρίσεις, κατακτήθηκαν μετάλλια, οργανώθηκαν ημερίδες επισκέψεις και αξιόλογες εκδηλώσεις.

Ιστορικά καταγράφονται οι παρακάτω χρονικές περίοδοι, αναφορικά με τα επίπεδα εκπαίδευσης: 

α) της Στοιχειώδους εκπαίδευσης (1959-1970), 

β) της Βασικής εκπαίδευσης (1970-1988) με την επωνυμία  ΒΕΣΤΕ, 

γ) της Τεχνικής εκπαίδευσης (1988 – 1996) με την επωνυμία ΤΕΣΤΕ, 

δ) της Τεχνικής Επαγγελματικής εκπαίδευσης (1999 – 2014) ως Τεχνικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτηρίο (Τ.Ε.Ε.) και στη συνέχεια ως Επαγγελματική Σχολή (ΕΠΑ.Σ.), 

ε) της μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (2014 – έως σήμερα) ως Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.). 

Παράλληλα για πολλά έτη λειτουργούν υπό την εποπτεία της Σχολής ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: α) οι ταχύρρυθμες σχολές Μετεκπαίδευσης, στα πλαίσια της συνεχιζόμενης κατάρτισης, για εμπειροτέχνες εργαζόμενους ή άνεργους στον Τουριστικό Τομέα, β) η Σχολή Ξεναγών Θεσσαλονίκης έως και το 2012. 

Το 2003 ιδρύεται ο Ο.Τ.Ε.Κ, ως αυτόνομος Οργανισμός Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ν.Π.Δ.Δ.), ο οποίος καταργείται τον Ιανουάριο του 2013. Οι Σχολές ενσωματώνονται στο Υπουργείο Τουρισμού, ως Διεύθυνση Τουριστικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν.4109/2013 και λειτουργούν όπως περιγράφεται στον ν.3105/2013 και στο π.δ. 127/2017 ως Ι.Ε.Κ. & Α.Σ.Τ.Ε. 

Οι ειδικότητες που λειτουργούν στα Ι.Ε.Κ. του Υπουργείου Τουρισμού, ανήκουν στην Ομάδα Προσανατολισμού “Επαγγελμάτων Τουριστικών Επιχειρήσεων και Επιχειρήσεων Φιλοξενίας», της αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης (ν. 4186/2013) και παρέχουν πιστοποίηση επιπέδου 5. 

Το Ι.Ε.Κ. Τουρισμού Μακεδονίας με έδρα την Θεσσαλονίκη εφαρμόζει σε όλες τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες και πολιτική σπουδών, που σκοπό έχει την κατάρτιση ικανών υπαλλήλων και στελεχών στα επαγγέλματα που καλύπτουν τις πολλαπλές ανάγκες της τουριστικής αγοράς.